Zamiast listopadowego święta, lipcowe festyny z okazji 22 lipca

11 listopada ustawowo świętem, a zarazem dniem wolnym od pracy stał się dopiero w 1937 r. Długo też jako dzień wolny od pracy nie przetrwał, bowiem w 1939 r. wybuchła II wojna światowa. Po jej zakończeniu komunistyczne władze Polski Ludowej wykreśliły go z kalendarza świąt państwowych. Jeszcze w 1944 r. na wyzwolonych terenach objętych władzą PKWN 11 listopada był świętowany, aby kupić zaufanie społeczne i nawiązać do ciągłości z władzą z okresu II RP, było to jednak chwilowe, bowiem już w roku 1945 oficjalnie Świętem Narodowym Odrodzenia Polski stał się 22 lipca, czyli dzień ogłoszenia Manifestu PKWN. To tego dnia, m.in. w Obornikach w tzw. „strzelnicy” (teren parku przy OOK) odbywały się festyny i uroczystości.

Listopadowe święto miała zastąpić obchodzona wcześniej rocznica rewolucji październikowej, która według komunistycznych władz dała początek wyzwolenia Polski spod jarzma niemieckiego. W okresie PRL 11 listopada w kościołach często odbywały się msze święte, upamiętniające Święto Niepodległości. W 1978 r. w Warszawie po mszy wieczornej, która odprawiona została w katedrze pod wezwaniem św. Jana przeszedł pochód, liczący niemal 2 tys. osób, pod grób nieznanego żołnierza. Po wydarzeniach sierpnia 1980 r. ówczesna władza przymykała oko na gromadzące się 11 listopada tłumy ludzi. Według danych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych 11 listopada 1981 r. w 31 województwach zgromadziło się ponad 100 tys. osób chcących właśnie tego dnia uczcić niepodległość. 11 Listopada ponownie świętem państwowym stal się 15 lipca 1989 r. Wielkie masowe uroczystości związane z 11 Listopada rozpoczęły się wraz z rodzącymi się samorządami. To właśnie lokalnie zaczęto przypominać historie wydarzeń z przełomu 1918 i 1919 r. które dały wolność Polakom, wolność która w 1939 r. została przez niemieckich hitlerowców i sowieckich najeźdźców, a oddana tak naprawdę dopiero 50 lat później.

Opracowanie Krzysztof Nowacki